سرطان خون یا چنگار خون یا لوسمی (به فرانسوی: Leucémie) یک نوع سرطان است که در سیستم خونی و بافت‌های مرتبط با آن تشکیل می‌شود. در لوسمی، سلول‌های سرطانی به جای سلول‌های سالم در خون و مغز استخوان تولید می‌شوند. این سلول‌های سرطانی ممکن است نرمال نباشند و قابلیت ایجاد مشکلات در عملکرد سیستم ایمنی بدن، تولید سلول‌های خونی سالم و باعث بروز مشکلات مختلف در بدن شوند.این سرطان معمولاً از مغز استخوان شروع می‌شود و باعث شکل‌گیری تعداد زیادی گلبول سفید غیرطبیعی می‌گردد.
لوسمی در چندین نوع مختلف دیده می‌شود، از جمله لوسمی لنفوبلاستیک حاد، لوسمی میلوئیدی حاد، لوسمی لنفوسیتیک مزمن و لوسمی میلوئیدی مزمن. هر نوع لوسمی ویژگی‌ها و رفتارهای متفاوتی دارد.
علائم و نشانه‌های لوسمی ممکن است شامل خستگی، ضعف عمومی، تورم گردن، تورم لثه‌ها، خونریزی و لکه‌های خونی روی پوست، تب بی‌دلیل و افتادگی وزن باشد. برای تشخیص لوسمی، نیاز به آزمایش خون، نمونه‌برداری استخوان و انجام آزمایش‌های تشخیصی دقیق‌تر مانند بیوپسی استخوان است.
درمان لوسمی شامل روش‌های مختلفی می‌شود، مانند شیمی درمانی، تراپی هدفمند داروها، پیوند ساقه خون، تراشه ساقه خونی و پرتو درمانی. نوع درمانی که برای فرد مشخص می‌شود، بستگی به نوع لوسمی، مرحله بیماری و وضعیت عمومی فرد دارد.
مهمترین عامل در موفقیت درمان لوسمی، زودترین تشخیص و شروع درمان مناسب است. بنابراین، در صورت بروز هرگونه علائم مشکوک، مراجعه به پزشک برای ارزیابی و تشخیص صحیح الزامی است.
شناسایی خال های سرطانی با روش نمونه براداری بیوپسی
انواع سرطان خون یا لوسمی چیست؟
سرطان خون یا لوسمی به انواع مختلفی تقسیم می‌شود، که هر یک ویژگی‌ها و رفتارهای متفاوتی دارند. برخی از انواع سرطان خون عبارتند از:
1. لوسمی لنفوبلاستیک حاد (Acute Lymphoblastic Leukemia – ALL): این نوع سرطان خون بیشتر در کودکان و نوجوانان رخ می‌دهد. در ALL، سلول‌های سرطانی لنفوسیت‌ها (نوعی از سلول‌های سفیدخون) را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
2. لوسمی میلوئیدی حاد (Acute Myeloid Leukemia – AML): AML نوعی دیگر از لوسمی است که در هر سنی می‌تواند رخ دهد. در این بیماری، سلول‌های سرطانی میلوبلاست‌ها (سلول‌های سفیدخون) را تحت تأثیر قرار می‌دهند.
3. لوسمی لنفوسیتیک مزمن (Chronic Lymphocytic Leukemia – CLL): CLL یک نوع سرطان خون شایعتر در بالغین است. در این نوع لوسمی، سلول‌های سرطانی لنفوسیت‌ها را تحت تأثیر قرار می‌دهد. این نوع سرطان خون معمولاً به طور آهسته پیشرفت می‌کند.
4. لوسمی میلوئیدی مزمن (Chronic Myeloid Leukemia – CML): CML عمدتاً در بزرگسالان رخ می‌دهد. در این بیماری، سلول‌های سرطانی میلوسیت‌ها (سلول‌های سفیدخون) را تحت تأثیر قرار می‌دهند. CML معمولاً در سه مرحله (مزمن، شبه تهاجمی و تهاجمی) پیشرفت می‌کند.
5. لوسمی نقوی (Hairy Cell Leukemia – HCL): HCL یک نوع نادرتر سرطان خون است. در این نوع لوسمی، سلول‌های سرطانی سلول‌های B-لنفوسیتی را تحت تأثیر قرار می‌دهند.
همچنین، سایر انواع نادر سرطان‌های خونی شامل لوسمی هایپرآئوئید (Hyperleukocytosis Leukemia)، لوسمی تیموسیک (T-cell Prolymphocytic Leukemia)، لوسمی بزرگ سلول (Large Granular Lymphocytic Leukemia) و لوسمی دندریتیک سلولی (Dendritic Cell Leukemia) نیز وجود دارند.
آزمایش سرطان خون و تشخیص آن توسط تست لوسمی
تشخیص سرطان خون اغلب با استفاده از آزمایش‌های مختلف صورت می‌گیرد. در زیر، به برخی از آزمایش‌های معمول برای تشخیص سرطان خون اشاره خواهم کرد:
1. شمارش کامل خون: این آزمایش شامل شمارش سلول‌های خونی از جمله سلول‌های سفید، سلول‌های قرمز و پلاکت‌ها است. تغییرات در نسبت این سلول‌ها ممکن است نشان دهنده وجود سرطان خون باشد.
2. آنالیز سلول‌های خونی: بررسی مشخصات سلول‌های خونی، از جمله شکل، اندازه و ساختار آنها، می‌تواند به تشخیص سرطان خون کمک کند.
3. آزمایش بیوپسی استخوان: در این آزمایش، نمونه‌ای از استخوان‌ها به طور مستقیم یا از طریق سوزنی کوچک دریافت می‌شود. سپس نمونه مورد بررسی قرار می‌گیرد تا سلول‌های سرطانی شناسایی شوند.
4. آزمایش جریان سلولی (Flow Cytometry): این آزمایش برای تحلیل و شناسایی بیشتر سلول‌های خونی استفاده می‌شود. با استفاده از آنتی‌بادی‌ها یا رنگ‌های خاص، سلول‌ها مورد سنجش قرار می‌گیرند و ویژگی‌های سلول‌های سرطانی مشخص می‌شوند.
5. آزمایش PCR (Polymerase Chain Reaction): این آزمایش برای تشخیص مواد ژنتیکی سلول‌های سرطانی استفاده می‌شود. با استفاده از تکنیک PCR، میزان وجود و شناسایی ژن‌های خاص مرتبط با سرطان خون تعیین می‌شود.
6. آزمایش‌های جدیدتر: روش‌های تشخیصی پیشرفته‌تری نیز برای تشخیص سرطان خون در حال توسعه هستند، از جمله آزمایش‌های ژنومیک و آزمایش‌های تشخیصی بر پایه تصویربرداری.
تشخیص سرطان خون بسته به نوع مشکل و نیازهای هر فرد، ممکن است شامل یک یا چند آزمایش باشد. برای تشخیص دقیق و درمان مناسب، مهم است با پزشک خود مشورت کنید و آزمایش‌های لازم را طبق توصیه او انجام دهید.
آزمایش هماتولوژی چیست و چه کاربردی دارد؟
مقدار esr در سرطان خون چقدر است؟
میزان سرعت ترسیب (رسوب) گلبولهای قرمز (ESR) یکی از آزمایش‌هایی است که در آزمایش خون انجام می‌شود و میزان التهاب و واکنش‌های التهابی در بدن را نشان می‌دهد. اما نباید بر اساس مقدار آزمایش ESR به تنهایی، تشخیص سرطان خون را قائل شد.
سرطان خون یا لوسمی، یک گروه از بیماری‌های سرطانی است که سلول‌های خونی یا اجزای سیستم ساختاری خون را تحت تأثیر قرار می‌دهد. برای تشخیص سرطان خون، نیاز به آزمایش‌های خونی و تصویربرداری تخصصی بیشتر است.
راه های شناسایی سرطان خون شامل موارد زیر باشد:
- 1. کاهش تعداد سلول‌های خونی: در سرطان خون، ممکن است تعداد سلول‌های سفید خون، پلاکت‌ها و گاهی هم سلول‌های قرمز خون کاهش یابد.
- 2. نشانگرهای بیوشیمیایی: میزان لاکتات دهیدروژناز (LDH) در خون ممکن است در بیماران مبتلا به سرطان خون بالا باشد. همچنین، ممکن است سطح آنزیم‌های کبدی نیز افزایش یابد.
- 3. آزمایش‌های جزئیات خون: آزمایش‌هایی مانند شمارش کامل خون، شمارش سلول‌های سفید خون، بررسی نسبت سلول‌های سفید خون، شمارش پلاکت‌ها و سایر پارامترهای خونی می‌تواند اطلاعاتی درباره وضعیت سلول‌های خونی در سرطان خون ارائه دهد.
- 4. آزمایش‌های جزئیات بیشتر: برخی آزمایش‌های مولکولی مانند آزمایش PCR و ژنتیک ممکن است برای تشخیص و بررسی نوع و زیرنوع سرطان خون استفاده شوند.
(مقدار طبیعی مقدار ESR بر اساس سن و جنس فرد متفاوت است اما بطور کلی مقادیر کمتر از ۲۰ میلی‌متر در ساعت، طبیعی در نظر گرفته می‌شود و مقادیر بیشتر از ۴۰ میلی‌متر در ساعت غیرطبیعی بوده و نیاز به بررسی بیشتر دارد. مقادیر بین ۲۰ تا ۴۰ ممکن است طبیعی یا غیرطبیعی باشد که باید براساس وضعیت و شرایط بیمار بررسی گردد.)
به هر حال، تشخیص سرطان خون نیازمند ارزیابی دقیق توسط یک تیم پزشکی متخصص است. اگر شما علائم مشکوکی دارید یا نگران سرطان خون هستید، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید و آزمایش‌های مناسب را انجام دهید.
مرجع کامل تفسیر نتیجه آزمایش های تشخیص طبی
پایین بودن پلاکت خون نشانه سرطان است؟
پایین بودن سطح پلاکت‌ها (تعداد پایین پلاکت‌ها) در خون به تنهایی نشانه سرطان نیست و می‌تواند به علت عوامل مختلفی رخ دهد. پلاکت‌ها سلول‌هایی هستند که در خون وجود دارند و نقش مهمی در خونرسانی و لخته‌زایی خون دارند.
در برخی موارد، کاهش تعداد پلاکت‌ها (که با نام ترومبوسیتوپنی نیز شناخته می‌شود) می‌تواند نشانگر وجود مشکلی در ساخت پلاکت‌ها، تخریب آنها یا استفاده بیش از حد از آنها باشد. این مشکلات می‌توانند به علت عوامل زیر رخ دهند و نیاز به ارزیابی دقیق توسط پزشک دارند:
1. بیماری‌های خونی: برخی از بیماری‌های خونی مانند لوسمی (سرطان سلول‌های سفید خون) و لنفوم (سرطان سلول‌های لنفاوی) می‌توانند منجر به کاهش پلاکت‌ها شوند.
2. عوامل دارویی: مصرف برخی داروها می‌تواند باعث کاهش تعداد پلاکت‌ها شود. به عنوان مثال، برخی از داروهای شیمی درمانی استفاده شده در درمان سرطان ممکن است اثرات جانبی روی سلول‌های پلاکتی داشته باشند.
3. بیماری‌های ایمنی: برخی از بیماری‌های ایمنی مانند پورپورا ترومبوسیتوپنیای ایمنی، که به عنوان یک بیماری ایمنی‌مرتبط با پلاکت شناخته می‌شود، می‌توانند منجر به کاهش پلاکت‌ها شوند.
با این حال، مهم است توجه داشته باشید که کاهش تعداد پلاکت‌ها به تنهایی نشانه سرطان نیست و ممکن است به علت دیگر عوامل باشد. برای تشخیص دقیق و تعیین علت کاهش پلاکت‌ها، توصیه می‌شود به پزشک خود مراجعه کنید تا معاینه کامل و آزمایش‌های لازم را انجام دهید.
علائم اولیه سرطان خون چیست؟
علائم لوسمی ممکن است بسته به نوع و استادگی سرطان متفاوت باشند. اما برخی از علائم عمومی و اولیه سرطان خون عبارتند از:
- 1. خستگی و ضعف بیش از حد: احساس خستگی و ضعف بیش از حد و بی‌دلیل ممکن است یکی از علائم اولیه سرطان خون باشد. این خستگی معمولاً طولانی مدت است و با استراحت و خواب بهبود نمی‌یابد.
- 2. تنگی نفس: سرطان خون می‌تواند باعث کاهش تولید سلول‌های سفیدخون شده و به نتیجه تنگی نفس و ضعف سیستم ایمنی بیمار منجر شود.
- 3. آسیب زدن آسان: سلول‌های سرطانی می‌توانند باعث کاهش تعداد پلاکت‌ها (سلول‌های خونی مسئول تشکیل لکه‌های خونی) شده و به نتیجه بیمار ممکن است به سرعت و به دلیل ضعف سیستم لکنت خونی، برای آسیب دیدن و خونریزی حساس شود. این ممکن است با خونریزی مکرر از لثه‌ها، خونریزی زیر پوستی، خونریزی دستگاه گوارش و خونریزی از بینی همراه باشد.
- 4. تورم گلو: در برخی از موارد، سرطان خون می‌تواند باعث تورم لنفاویژه‌ها در ناحیه گلو شود که می‌تواند باعث احساس تورم و فشار در گلو یا دشواری در بلع و گاهی حتی تنفس شود.
- 5. افزایش حجم طحال و گردش خون آن: در برخی از نوع‌های سرطان خون، طحال به صورت غیرطبیعی بزرگ می‌شود و می‌تواند باعث احساس سبکی و دیگر علائم مربوط به تورم طحال شود.
- 6. عفونت‌های مکرر: کاهش تعداد سلول‌های سفیدخون ممکن است منجر به ضعف سیستم ایمنی بدن شود و بیمار ممکن است به عفونت‌های مکرر و شدید مبتلا شود.
- 7. کاهش وزن بدن: سرطان خون می‌تواند باعث کاهش اشتها و کاهش وزن بیمار شود.
مهم است بدانید که این علائم می‌توانند به علت دیگر عوامل هم ربط داشته باشند و برای تشخیص دقیق و تأیید سرطان خون، باید توسط پزشک متخصص انجام شود.
علت و دلایل ایجاد لوسمی (سرطان خون) چیست؟
لوسمی به علت تغییرات و خلل در سلول‌های خونی ایجاد می‌شود. در اغلب موارد، دقیقاً چرا این تغییرات در سلول‌ها رخ می‌دهد مشخص نیست. با این حال، برخی عوامل و عوامل خطر می‌توانند احتمال ابتلا به سرطان خون را افزایش دهند. در زیر، برخی از علل و عوامل خطر معروف سرطان خون را ذکر می‌کنم:
- 1. تغییرات ژنتیکی: تغییرات در ژن‌ها و ماده ژنتیکی سلول‌ها (DNA) می‌تواند باعث نقص در رشد و تقسیم سلول‌های خونی شود. این تغییرات ممکن است از تأثیر عوامل وراثتی یا عوامل محیطی ناشی شوند.
- 2. عوامل وراثتی: بعضی از سرطان‌های خون به دلیل وراثت یا انتقال ژن‌های نقص به نسل‌های بعدی رخ می‌دهند. به عنوان مثال، برخی از انواع لوسمی (سرطان سلول‌های سفید خون) می‌توانند به وراثت ژنتیکی مرتبط باشند.
- 3. عوامل محیطی: برخی عوامل محیطی می‌توانند باعث افزایش خطر ابتلا به سرطان خون شوند. این عوامل شامل موارد زیر می‌شوند:
– تعرض به مواد شیمیایی شدید، مانند بنزن و بنزیدین که در برخی صنایع و محصولات شیمیایی وجود دارند.
– تعرض به پرتوهای قرمز و فرابنفش مضر، مانند تابش اشعه X و اشعه ماوراء بنفش.
– مصرف طولانی مدت داروهای خاص، مانند برخی داروهای ضد سرطانی و داروهای سری استروئیدها.
– اختلالات ایمنی: بیماری‌هایی که سیستم ایمنی بدن را تحت تأثیر قرار می‌دهند، مانند برخی اختلالات ایمنی و تراشه‌کاشت ساقه خون. - 4. سابقه خانوادگی: در برخی موارد، وجود سابقه خانوادگی سرطان خون می‌تواند خطر ابتلا به آن را افزایش دهد. اگر یکی از اعضای خانواده شما سابقه سرطان خون داشته باشد، ممکن است شما نیز برای ابتلا به آن آسیب پذیر باشید.
مهم است بدانید که این فهرست تنها برخی از علل و عوامل خطر مرتبط با سرطان خون را شامل می‌شود و در هر مورد به طور خاص، علت دقیق بیماری ممکن است متفاوت باشد.
عوامل دخیل در نرخ مرگ و میر مبتلایان به سرطان خون چیست؟
نرخ مرگ و میر در مبتلایان به سرطان خون تحت تأثیر چندین عامل قرار می‌گیرد. این عوامل می‌توانند به شکل مستقیم یا غیرمستقیم، سرطان خون را تحت تأثیر قرار دهند. برخی از اصلی‌ترین عوامل عبارتند از:
- 1. نوع و زیرنوع سرطان خون: نوع و زیرنوع سرطان خون می‌تواند تأثیر زیادی بر روی نرخ مرگ و میر داشته باشد. برخی از نوع‌های سرطان خون، مانند لوسمیای آکوت میلوئید (AML)، سریع و خطرناک هستند و ممکن است به سرعت منجر به مرگ شوند. در حالی که برخی نوع‌های دیگر مانند لنفوم لنفوبلاستیک حاد (ALL) در کودکان، با درمان مناسب قابل درمان هستند.
- 2. مرحله بالینی بیماری: مرحله بالینی سرطان خون نیز تأثیر زیادی بر روی نرخ مرگ و میر دارد. در حالت‌های پیشرفته تر و پراکنده‌تر سرطان خون، نرخ بقا و نرخ مرگ و میر بیشتر است. در مقابل، در صورت تشخیص در مراحل زودرس، احتمال درمان موفق و بقا بیشتر است.
- 3. سن بیمار: سن بیمار نیز با تأثیر بر نرخ مرگ و میر مبتلایان به سرطان خون همراه است. معمولاً سرطان خون در سنین بالای بزرگسالی شیوع بیشتری دارد و نرخ بقا در بیماران جوان‌تر به طور کلی بهتر است.
- 4. وضعیت عمومی بیمار: وضعیت عمومی بیمار از جمله عوامل مهمی است که بر نرخ مرگ و میر تأثیر می‌گذارد. سلامت عمومی بیمار، وجود بیماری‌های همزمان، سیستم ایمنی ضعیف و وجود عوارض جانبی جدی بر اثر درمان‌های سرطان خون می‌توانند تأثیر قابل توجهی بر روی نرخ مرگ و میر داشته باشند.
- 5. درمان و مداخلات: نوع و کیفیت درمان‌هایی که برای سرطان خون انجام می‌شود، نقش مهمی در نرخ مرگ و میر دارد. استفاده از درمان‌های پیشرفته، شیمی‌درمانی، پیوند استخوان، تراپی هدفمند مولکولی و پشتیبانی درمانی موثر می‌تواند بهبود نرخ بقا را به همراه داشته باشد.
عوامل دیگری مانند عیب‌های ژنتیکی خاص، وضعیت تغذیه، عوامل ریسک محیطی و اجتماعی (مانند مواد مخدر و سیگار) نیز می‌توانند در نرخ مرگ و میر سرطان خون تأثیرگذار باشند.
روش های بهبود وضعیت عمومی بیماران لوسمی
بهبود وضعیت عمومی بیمار می‌تواند با انجام تدابیر و مراقبت‌های مناسب صورت بگیرد. در ادامه، چندین راهکار برای بهبود وضعیت عمومی بیمار را بررسی می‌کنیم:
- 1. درمان سرطان: اولین قدم برای بهبود وضعیت عمومی بیمار، درمان خود سرطان است. این شامل روش‌های مختلفی مانند شیمی‌درمانی، رادیوتراپی، تراپی هدفمند مولکولی، پیوند استخوان و سایر روش‌های درمانی است.
- 2. مراقبت‌های پشتیبانی: مراقبت‌های پشتیبانی و مشاوره درمانی نقش مهمی در بهبود وضعیت عمومی بیمار ایفا می‌کنند. این مراقبت‌ها شامل مراقبت‌های تغذیه‌ای، مراقبت‌های روانشناختی، حمایت اجتماعی و روانی، فیزیوتراپی و سایر خدمات مشاوره و حمایت می‌شود.
- 3. حفظ تغذیه مناسب: تغذیه سالم و مناسب در بیماران بسیار اهمیت دارد. سعی کنید رژیم غذایی با ارزش غذایی بالا، حاوی مواد مغذی اصلی مانند پروتئین، ویتامین‌ها، مواد معدنی و آنتی‌اکسیدان‌ها را دنبال کنید.
- 4. فعالیت بدنی: حفظ فعالیت بدنی و ورزش منظم بهبود وضعیت عمومی بیمار را تقویت می‌کند. تحقیقات نشان داده است که ورزش منظم می‌تواند سطح انرژی، استقامت بدنی، خلق و خوی و کیفیت خواب را بهبود بخشد.
- 5. مراقبت از روحیه و استرس: مدیریت استرس و حفظ روحیه مثبت نیز از اهمهمی برای بهبود وضعیت عمومی بیماران سرطان خون است. روش‌های مانند مدیتیشن، روان‌درمانی، تمرینات تنفسی و روش‌های آرامش بخش می‌توانند به کاهش استرس کمک کنند.
- 6. از وقوع عفونت جلوگیری کنید: بیماران ممکن است دارای سیستم ایمنی ضعیفی باشند. بنابراین، حفظ بهداشت شخصی، شستشوی دست منظم، جلوگیری از تماس با افراد مبتلا به عفونت و از آنها دوری، و دریافت واکسن‌های مناسب می‌تواند کمک کند تا از وقوع عفونت‌ها جلوگیری شود.
- 7. پشتیبانی اجتماعی: حمایت خانواده، دوستان و افراد عزیز و همچنین شرکت در گروه‌های حمایتی و انجمن‌های بیماران سرطان می‌تواند به شما احساس تسلیم و حمایت اضافی بدهد.
درمان و مداخلات به طور جداگانه بر اساس نوع بیماری و شرایط فردی هر بیمار تعیین می‌شود. در نهایت، برای داشتن اطلاعات دقیق‌تر و بررسی وضعیت شخصی خود، همواره توصیه می‌شود با پزشک خود مشورت کنید.
مشاوره رایگان در مورد آزمایش سرطان خون آزمایشگاه صدر 0414148
بدون دیدگاه