نارسایی کلیه و آزمایش های تشخیص آن

نارسایی کلیه (به انگلیسی : Kidney disease )به معنای کاهش کارکرد کلیه ها است. در این شرایط، کلیه ها قادر نیستند به درستی عمل کرده و در دفع آب، الکترولیت ها و مواد زائد از بدن مشکل پیدا می کنند. این می تواند به دلایل مختلفی مانند:

– بیماری های کلیوی (مانند گلومرولونفریت، پیلونفریت، کیست های کلیوی)، فشار خون بالا، دیابت، استفاده از داروها و مواد سمی ،سن بالا، آسیب به کلیه ها علائم نارسایی کلیه شامل خستگی، تشنگی، تغییرات در دفع ادرار، تورم پاها و دست ها، تهوع و استفراغ، درد در پهلوها و کاهش اشتها می باشد.

در مراحل اولیه، نارسایی کلیه با تغییر در سبک زندگی و مصرف دارو قابل درمان است. اما در مراحل پیشرفته ممکن است نیاز به دیالیز یا پیوند کلیه باشد. پیگیری منظم پزشکی بسیار مهم است.

چه عواملی می‌توانند باعث نارسایی کلیه شوند؟

عوامل مختلفی می‌توانند منجر به نارسایی کلیه شوند. برخی از این عوامل عبارتند از:

• 1. بیماری‌های کلیوی:
  – گلومرولونفریت: التهاب کبسول گلومرول در کلیه‌ها
  – پیلونفریت: عفونت در ناحیه کلیه‌ها
  – سنگ‌های کلیوی: تشکیل رسوبات در کلیه‌ها
  – بیماری‌های مادرزادی مانند کیست‌های کلیوی
• 2. بیماری‌های سیستمیک:
  – فشار خون بالا: آسیب به گلومرول‌ها
  – دیابت: آسیب به عروق کلیوی
  – بیماری‌های خود ایمنی مانند لوپوس
• 3. عوامل محیطی و رفتاری:
  – استفاده از داروهای سمی برای کلیه‌ها
  – سوءمصرف مواد مخدر و الکل
  – آلودگی‌های زیست محیطی
• 4. سایر عوامل:
  – سن بالا: کاهش تدریجی عملکرد کلیه‌ها
  – بارداری: افزایش فشار بر روی کلیه‌ها
  – آسیب‌های فیزیکی به کلیه‌ها

پیگیری منظم پزشکی و کنترل این عوامل خطر می‌تواند در پیشگیری از نارسایی کلیه موثر باشد.

آشنایی با دستورالعمل جمع آوری ادرار برای کشت و آزمایش

آزمایش های تشخیص نارسایی کلیه

مهم‌ترین آزمایش‌های تشخیصی برای ارزیابی عملکرد کلیه‌ها و تشخیص نارسایی کلیوی عبارتند از:

1. آزمایش سطح کراتینین سرم: افزایش سطح کراتینین در خون نشانه کاهش عملکرد کلیه‌ها است.

2. برآورد نرخ فیلتراسیون گلومرولی (GFR): این آزمایش برای تعیین میزان عملکرد واقعی کلیه‌ها انجام می‌شود. GFR کمتر از 60 ml/min/1.73m2 نشانه نارسایی کلیوی است.

3. آزمایش میزان کربن اوره خون (BUN): افزایش سطح BUN می‌تواند نشانه ای از کاهش عملکرد کلیه‌ها باشد.

4. آزمایش میکروآلبومین ادرار: وجود مقادیر کم پروتئین در ادرار می‌تواند نشانه آسیب به کلیه‌ها باشد.

5. آزمایش چکاپ ادرار: وجود خون، پروتئین یا سلول‌های غیرطبیعی در ادرار می‌تواند نشانه بیماری کلیوی باشد.

6. سایر آزمایش‌ها: در صورت نیاز، آزمایش‌های تخصصی‌تر مانند بیوپسی کلیه نیز ممکن است انجام شود.

انجام این آزمایش‌ها به تشخیص بموقع نارسایی کلیوی و پیشگیری از پیشرفت آن کمک می‌کند. پزشک متخصص بر اساس نتایج این آزمایش‌ها، برنامه درمانی مناسب را تعیین خواهد کرد.

علائم نارسایی کلیه و وروش های تشخیص آن

نارسایی کلیه می‌تواند علائم و نشانه‌های مختلفی داشته باشد که به میزان پیشرفت بیماری و علت آن بستگی دارد. برخی از شایع‌ترین علائم نارسایی کلیه عبارتند از:

1. خستگی و ضعف:

کاهش عملکرد کلیه‌ها منجر به تجمع مواد زائد در بدن می‌شود که باعث خستگی و ضعف می‌گردد.

2. تغییرات در ادرار:
– کاهش حجم ادرار
– تغییر رنگ ادرار به تیره‌تر
– وجود خون یا پروتئین در ادرار

3. تورم در اندام‌ها:
– تورم پاها، مچ و صورت
– افزایش وزن ناگهانی به علت تجمع مایعات

4. تهوع و استفراغ: تجمع مواد زائد در بدن می‌تواند باعث تهوع و استفراغ شود.

5. کاهش اشتها و وزن: کاهش اشتها و وزن به علت کاهش تمایل به غذا خوردن است.

6. تغییرات در خواب: بی‌خوابی یا خواب‌آلودگی بیش از حد به علت اختلال در تنظیم خواب‌بیداری.

7. تغییرات در پوست: پوست خشک، نامنظم و رنگ پریده.

8. درد پشت یا شکم: به علت التهاب یا آسیب به کلیه‌ها.

این علائم ممکن است به تدریج یا ناگهانی آغاز شوند و بسته به علت و شدت نارسایی کلیه متفاوت باشند.

اقدامات پیشگیرانه‌ برای جلوگیری از نارسایی کلیه

برای پیشگیری از نارسایی کلیه، اقدامات پیشگیرانه مهمی وجود دارد که می‌توان انجام داد:

1. کنترل فشار خون: حفظ فشار خون در محدوده طبیعی با مصرف داروها و تغییر سبک زندگی، خطر آسیب به کلیه‌ها را کاهش می‌دهد.

2. کنترل قند خون: در افراد دیابتی، کنترل دقیق قند خون از پیشرفت بیماری کلیوی جلوگیری می‌کند.

3. مصرف مایعات کافی: نوشیدن مقدار زیادی آب و مایعات روزانه به دفع مواد زائد از طریق ادرار کمک می‌کند.

4. رژیم غذایی سالم: پرهیز از مصرف زیاد پروتئین، سدیم و فسفر و افزایش مصرف میوه و سبزیجات می‌تواند به سلامت کلیه‌ها کمک کند.

5. پرهیز از مصرف داروهای مضر: مصرف بی‌رویه برخی داروها مانند ضدالتهاب‌ها و آنتی‌بیوتیک‌ها می‌تواند به کلیه‌ها آسیب برساند.

6. کاهش وزن در افراد چاق: اضافه وزن و چاقی خطر ابتلا به بیماری کلیوی را افزایش می‌دهد.

7. ترک سیگار: سیگار کشیدن به تخریب تدریجی کلیه‌ها کمک می‌کند.

8. انجام منظم معاینات پزشکی: غربالگری و تشخیص به موقع بیماری‌های زمینه‌ای کلیوی برای پیشگیری اهمیت دارد.

رعایت این نکات می‌تواند در پیشگیری از نارسایی کلیه و حفظ سلامت کلیه‌ها موثر باشد.

انجام آزمایش ها و چکاپ سلامت بصورت دوره ای در یک آزمایشگاه معتبر و رعایت موارد ذکر شده برای سلامت کلیه ها ضرورری است.

مشاوره جهت انجام آزمایش کلیه : 0414148