سندرم پیش از قاعدگی (PMS) و روش‌های کاهش علائم

سندرم پیش از قاعدگی (PMS) به انگلیسی: premenstrual syndrome مجموعه‌ای از علائم جسمی و روانی است که در هفته‌های منتهی به شروع قاعدگی در زنان رخ می‌دهد. این علائم می‌توانند از خفیف تا شدید متغیر باشند و ممکن است بر کیفیت زندگی فرد تأثیر بگذارند. معمولا از هر ۴ زن قاعده ۳ نفر برخی از علائم سندروم پیش از قاعدگی را تجربه می‌کنند.

بر اساس تحقیقات و تعاریف ذکر شده، علائم باید در زمانی طی ده روز بلافاصله قبل از شروع قاعدگی دیده شوند و نباید حداقل یک هفته بین شروع قاعدگی و تخمک‌گذاری وجود داشته باشند.

باید خاطر نشان کرد هیچ تست آزمایشگاهی یا یافته بالینی خاصی برای تأیید تشخیص PMS وجود ندارد و نشانه‌های دقیق و شدت سندرم پیش از قاعدگی از زنی به زن دیگر و حتی از چرخه‌ای به چرخه دیگر متفاوت است.

یائسگی زودرس چیست بررسی و آشنایی با دلایل آن

علت و علائم سندرم پیش از قاعدگی

علل دقیق PMS هنوز به‌طور کامل شناخته نشده‌اند، اما تغییرات هورمونی در طول چرخه قاعدگی نقش مهمی در بروز این علائم دارند. همچنین، عوامل ژنتیکی، سبک زندگی، و محیط نیز می‌توانند تأثیرگذار باشند.

علائم PMS به دو دسته جسمی و روانی تقسیم می‌شوند:

1. علائم جسمی در PMS:

– درد و حساسیت پستان‌ها
– تورم و احتباس آب در بدن
– سردرد
– خستگی
– درد مفاصل و عضلات
– تغییرات در اشتها
– مشکلات گوارشی مانند نفخ و یبوست

2. علائم روانی در PMS:

– تغییرات خلق‌و‌خو
– افسردگی
– اضطراب
– تحریک‌پذیری
– اختلال در خواب
– کاهش تمرکز

پریود نامنظم و آزمایش های مهم تشخیص آن

روش‌های کاهش علائم سندروم PMS

1. تغییرات در رژیم غذایی

رژیم غذایی مناسب می‌تواند به کاهش علائم PMS کمک کند. توصیه می‌شود:

• – مصرف مواد غذایی غنی از آهن: مصرف گوشت قرمز کم‌چرب، سبزیجات برگ سبز و حبوبات می‌تواند به جبران کاهش آهن ناشی از قاعدگی کمک کند
• – کاهش مصرف نمک: نمک می‌تواند باعث احتباس آب در بدن شود، بنابراین کاهش مصرف آن می‌تواند تورم و نفخ را کاهش دهد.
• – مصرف مواد غذایی غنی از کلسیم و ویتامین D: لبنیات، ماهی‌های چرب و مواد غذایی غنی از ویتامین D می‌توانند به کاهش علائم جسمی کمک کنند.
• – مصرف اسیدهای چرب امگا-3: ماهی‌های چرب، بذر کتان و گردو می‌توانند التهاب و دردهای جسمی را کاهش دهند.

2. فعالیت بدنی منظم

ورزش منظم می‌تواند به تثبیت خلق‌و‌خو و کاهش استرس کمک کند. فعالیت‌هایی مانند یوگا، پیاده‌روی، دوچرخه‌سواری و شنا می‌توانند مؤثر باشند. ورزش باعث ترشح اندورفین می‌شود که یک مسکن طبیعی است و می‌تواند علائم جسمی و روانی PMS را کاهش دهد.

3. مدیریت استرس

استرس می‌تواند علائم PMS را تشدید کند، بنابراین استفاده از تکنیک‌های مدیریت استرس می‌تواند مفید باشد. روش‌هایی مانند مدیتیشن، تنفس عمیق، ماساژ و گوش دادن به موسیقی آرامش‌بخش به کاهش استرس کمک میکنند.

4. مصرف مکمل‌ها

برخی مکمل‌ها می‌توانند به کاهش علائم PMS کمک کنند. این شامل:

• – کلسیم: مصرف مکمل کلسیم می‌تواند به کاهش علائم جسمی و روانی کمک کند.
• – ویتامین B6: این ویتامین می‌تواند به بهبود خلق‌و‌خو و کاهش تحریک‌پذیری کمک کند.
• – منیزیم: منیزیم می‌تواند به کاهش نفخ، درد پستان و تغییرات خلق‌و‌خو کمک کند.

5. درمان‌های دارویی

در موارد شدید، ممکن است نیاز به داروهای تجویزی باشد. داروهای ضدافسردگی مانند SSRIs می‌توانند به تنظیم سروتونین در مغز و کاهش علائم روانی PMS کمک کنند. همچنین، داروهای ضدالتهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) می‌توانند به کاهش درد و التهاب کمک کنند.

6. حمایت اجتماعی و روانی

گفتگو با دوستان، خانواده یا مشاوران می‌تواند به کاهش احساس تنهایی و بهبود سلامت روان کمک کند. حمایت اجتماعی می‌تواند به مدیریت بهتر علائم کمک کند و باعث شود که فرد احساس بهتری داشته باشد.

تغییرات ژنتیکی در دوران سندرم پیش از قاعدگی (PMS) و (PMDD)

سندرم پیش از قاعدگی (PMS) و شکل شدیدتر آن، اختلال دیسفوریک پیش از قاعدگی (PMDD)، مشکلات رایجی هستند که بسیاری از زنان را در سنین باروری تحت تأثیر قرار می‌دهند. علائم این سندرم‌ها می‌توانند شامل تغییرات جسمی، احساسی و روانی باشند که به‌طور عمده به تغییرات هورمونی در طول چرخه قاعدگی مربوط می‌شوند. اما تحقیقات نشان می‌دهند که عوامل ژنتیکی نیز نقش مهمی در این پدیده دارند.

1. تغییرات ژنتیکی و حساسیت به هورمون‌ها

یکی از جنبه‌های مهم درک PMS و PMDD، مطالعه بر روی حساسیت ژنتیکی به هورمون‌های جنسی مانند استروژن و پروژسترون است. تحقیقات نشان داده‌اند که برخی از زنان به تغییرات سطح هورمون‌ها در طول چرخه قاعدگی حساس‌تر هستند، که این می‌تواند به دلیل تفاوت‌های ژنتیکی در نحوه پاسخ‌دهی گیرنده‌های هورمونی باشد.

2. نقش ژن‌های خاص

مطالعات ژنتیکی بر روی زنان مبتلا به PMDD نشان داده‌اند که تغییرات در ژن‌های خاص مرتبط با سیستم سروتونین و گیرنده‌های هورمونی می‌توانند به بروز این اختلال کمک کنند. به عنوان مثال، تغییرات در ژن‌های مسئول تنظیم گیرنده‌های استروژن و پروژسترون می‌توانند به تفاوت‌های فردی در حساسیت به تغییرات هورمونی منجر شوند.

3. مطالعات خانواده و ژنتیک

تحقیقات بر روی خانواده‌ها نیز نشان داده‌اند که PMS و PMDD می‌توانند الگوی وراثتی داشته باشند. زنانی که مادر یا خواهرشان به این سندرم‌ها مبتلا هستند، بیشتر احتمال دارد که خود نیز به این مشکلات دچار شوند. این نشان می‌دهد که عوامل ژنتیکی می‌توانند در بروز این اختلالات نقش داشته باشند.

4. تفاوت‌های شبکه‌های عصبی

مطالعات تصویربرداری مغزی نیز نشان داده‌اند که زنان مبتلا به PMDD دارای تفاوت‌هایی در شبکه‌های عصبی مغزی هستند که با تنظیم هیجانات و کنترل اجرایی مرتبط است. این تفاوت‌ها می‌توانند ناشی از تغییرات ژنتیکی باشند که نحوه عملکرد مغز را در پاسخ به تغییرات هورمونی تحت تأثیر قرار می‌دهند.

نتیجه سندرم پیش از قاعدگی (PMS)

سندرم پیش از قاعدگی یک تجربه مشترک برای بسیاری از زنان است که می‌تواند تأثیرات قابل توجهی بر زندگی روزمره داشته باشد. با این حال، با استفاده از روش‌های مختلف مدیریت علائم، از جمله تغییرات در رژیم غذایی، فعالیت بدنی، مدیریت استرس، مصرف مکمل‌ها و در صورت لزوم درمان‌های دارویی، می‌توان علائم را کاهش داد و کیفیت زندگی را بهبود بخشید.

مهم است که زنان به نیازهای بدن خود گوش دهند و در صورت تجربه علائم شدید یا غیرقابل تحمل با پزشک مشورت کنند تا بهترین راهکارها برای مدیریت PMS انتخاب شود.

تغییرات ژنتیکی نقش مهمی در بروز سندرم پیش از قاعدگی و اختلال دیسفوریک پیش از قاعدگی ایفا می‌کنند. این تغییرات می‌توانند نحوه پاسخ‌دهی بدن به تغییرات هورمونی را تحت تأثیر قرار دهند و باعث بروز علائم جسمی و روانی شوند. درک بهتر این تغییرات می‌تواند به توسعه روش‌های جدید و مؤثرتر برای مدیریت و درمان این اختلالات کمک کند.