آزمایش SGPT و علت بالا بودن ALT در آزمایش خون

SGPT (سرم گلوتمیک پیروویک ترانس آمیناز) است که این آنزیم در ارزیابی عملکرد کبد نقش بسیار مهمی دارد. به طور کلی، بالا بودن SGPT می‌تواند نشان‌دهنده وجود مشکل در کبد یا حتی دیگر اعضای بدن باشد. در این مقاله، به طور مفصل به بررسی SGPT، عملکرد آن و علل بالا رفتن سطح این آنزیم در آزمایش خون پرداخته و به اهمیت آن در تشخیص بیماری‌های کبدی خواهیم پرداخت.

SGPT که به آن آلنین آمینوترانسفراز (ALT) نیز گفته می‌شود، یکی از آنزیم‌های مهم موجود در کبد است که در فرآیندهای متابولیکی بدن نقش دارد. این آنزیم به ویژه در سلول‌های کبدی فراوان است و به انتقال گروه‌های آمین از یک مولکول آمینه به مولکول‌های دیگر کمک می‌کند. علاوه بر کبد، این آنزیم در سایر بافت‌های بدن نیز موجود است، از جمله عضلات و قلب. هنگامی که سلول‌های کبد آسیب می‌بینند، این آنزیم وارد جریان خون شده و در نتیجه سطح SGPT در آزمایش خون افزایش می‌یابد.

این آنزیم معمولاً در آزمایش خون اندازه‌گیری می‌شود و به پزشکان کمک می‌کند تا سلامت کبد را ارزیابی کنند. بالا بودن سطح SGPT می‌تواند نشانه‌ای از التهاب، آسیب یا بیماری‌های مختلف کبدی باشد. بنابراین، این آنزیم به عنوان یک شاخص مهم در تشخیص بیماری‌های کبدی شناخته می‌شود.

فهرست محتوا

میزان نرمال SGPT در آزمایش خون

میزان نرمال SGPT (آلنین آمینوترانسفراز) برای افراد مختلف می‌تواند متفاوت باشد.

به طور کلی، میزان نرمال این آنزیم برای بزرگسالان در آزمایش خون بین 7 تا 56 واحد در لیتر (U/L) است. اما این مقدار می‌تواند بسته به شرایط آزمایشگاهی، تجهیزات و واحدهای اندازه‌گیری مختلف کمی تغییر کند.

در خانم‌ها، سطح نرمال SGPT معمولاً مشابه آقایان است و در محدوده 7 تا 56 U/L قرار دارد. البته برای زنان باردار، تغییرات هورمونی می‌تواند تأثیری بر سطح SGPT داشته باشد.

برای کودکان، میزان نرمال SGPT معمولاً کمتر از بزرگسالان است و بسته به سن کودک می‌تواند متفاوت باشد. در کودکان زیر یک سال، سطح SGPT معمولاً باید کمتر از 40 U/L باشد، در حالی که در کودکان بزرگتر ممکن است این مقدار کمی افزایش یابد.

در نهایت، مهم است که برای تفسیر دقیق نتایج آزمایش، به معیارهای آزمایشگاه مورد استفاده توجه شود و در صورت بالا بودن سطح SGPT، بررسی‌های بیشتر توسط پزشک انجام گیرد.

راهنمای کامل و آموزش سریع نحوه تحلیل برگه جواب آزمایش

دلایل بالا بودن SGPT در آزمایش خون

بالا بودن سطح SGPT می‌تواند نشانه‌ای از وجود مشکلات مختلف در کبد یا سایر بخش‌های بدن باشد. در اینجا به بررسی شایع‌ترین دلایل افزایش این آنزیم خواهیم پرداخت:

1. هپاتیت (التهاب کبد)

هپاتیت به التهاب کبد گفته می‌شود که می‌تواند به دلیل عفونت‌های ویروسی، مصرف الکل، داروها یا مشکلات خودایمنی ایجاد شود. این بیماری‌ها باعث آسیب به سلول‌های کبدی شده و منجر به آزاد شدن SGPT به خون می‌شود. هپاتیت ویروسی (مانند هپاتیت A، B و C) یکی از شایع‌ترین علل افزایش SGPT است.انجام آزمایش هپاتیت ضروری است.

2. کبد چرب (Non-alcoholic Fatty Liver Disease – NAFLD)

کبد چرب غیر الکلی یکی از علل رایج افزایش SGPT است. در این بیماری، چربی اضافی در سلول‌های کبد تجمع پیدا می‌کند، که می‌تواند به التهاب و آسیب کبدی منجر شود. در بسیاری از موارد، افراد مبتلا به کبد چرب علائم خاصی ندارند، اما سطح SGPT آنها ممکن است افزایش یابد.

3. سیروز کبدی

این بیماری یک بیماری پیشرفته است که در آن بافت کبد به تدریج آسیب می‌بیند و جای آن با بافت اسکار (فیبروز) پر می‌شود. سیروز ممکن است به دلیل هپاتیت مزمن، مصرف طولانی‌مدت الکل یا چربی کبدی غیر الکلی ایجاد شود. این بیماری می‌تواند باعث بالا رفتن سطح SGPT شود.

4. مصرف داروها و سموم

مصرف برخی داروها می‌تواند به کبد آسیب وارد کند و باعث بالا رفتن سطح SGPT شود. داروهایی مانند استامینوفن (پاراستامول) در صورتی که به طور نادرست و بیش از حد مصرف شوند، می‌توانند باعث آسیب به کبد شوند. همچنین، برخی داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAIDs) نیز ممکن است باعث افزایش SGPT شوند.

5. بیماری‌های قلبی

در مواردی که قلب دچار آسیب می‌شود، مانند حمله قلبی، سطح SGPT ممکن است افزایش یابد. این افزایش به دلیل آسیب به عضلات قلب است که می‌تواند منجر به آزاد شدن آنزیم‌های کبدی از جمله SGPT شود.

6. سرطان کبد

یکی از علل جدی بالا رفتن SGPT، سرطان کبد است. سرطان‌های کبدی می‌توانند منجر به آسیب شدید به سلول‌های کبدی شوند و این آسیب باعث آزاد شدن آنزیم‌ها به خون می‌شود.

7. آسیب عضلانی

آسیب‌های عضلانی شدید، مانند آسیب‌های ورزشی یا شکستگی‌های استخوانی، نیز می‌توانند باعث افزایش سطح SGPT شوند. این اتفاق به دلیل آزاد شدن آنزیم‌ها از سلول‌های عضلانی آسیب‌دیده است.

8. سایر بیماری‌ها و شرایط پزشکی

علاوه بر موارد فوق، شرایط پزشکی دیگری مانند نارسایی کلیه، بیماری‌های پانکراس یا کمبود اکسیژن در خون نیز می‌توانند باعث بالا رفتن سطح SGPT شوند.

نکات مهم در مورد بالا بودن SGPT

1. تشخیص و درمان به موقع

اگر سطح SGPT در آزمایش خون شما بالا باشد، باید علت دقیق آن مشخص شود. افزایش SGPT به تنهایی نمی‌تواند به عنوان یک تشخیص قطعی در نظر گرفته شود، بلکه باید با بررسی‌های تکمیلی و مشورت با پزشک، علت اصلی آن شناسایی شود. ممکن است پزشک آزمایش‌های دیگری مانند SGOT، بیلی‌روبین، سونوگرافی کبد و حتی بیوپسی کبد درخواست کند.

2. سبک زندگی سالم

برای جلوگیری از بالا رفتن SGPT و حفظ سلامت کبد، داشتن یک سبک زندگی سالم ضروری است. این شامل رعایت رژیم غذایی مناسب، اجتناب از مصرف بیش از حد الکل، انجام ورزش‌های منظم و کنترل وزن است.

3. مصرف داروها با مشورت پزشک

اگر شما دارویی مصرف می‌کنید که ممکن است به کبد آسیب برساند، حتماً باید تحت نظر پزشک باشید. پزشک ممکن است داروهای شما را تغییر دهد یا به شما پیشنهاد دهد که مصرف برخی از آنها را کاهش دهید.

نکات مهم در هنگام انجام آزمایش SGPT

آزمایش SGPT یکی از روش‌های معمول برای بررسی عملکرد کبد است و می‌تواند به تشخیص بیماری‌های مختلف کمک کند. جهت گرفتن نتایج دقیق و صحیح از این آزمایش، رعایت نکات زیر ضروری می باشد:

ناشتا بودن: بهتر است آزمایش SGPT در حالت ناشتا انجام شود. این یعنی حداقل 8 ساعت قبل از آزمایش نباید غذا مصرف کنید. این کار کمک می‌کند تا تأثیر مواد غذایی بر سطح آنزیم‌ها کاهش یابد و نتیجه آزمایش دقیق‌تر باشد.
اجتناب از مصرف الکل: مصرف الکل می‌تواند سطح SGPT را افزایش دهد. بنابراین توصیه می‌شود که حداقل 24 ساعت قبل از انجام آزمایش از مصرف الکل خودداری کنید.
مشاوره در مورد داروها: برخی داروها مانند استامینوفن، داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی و داروهای دیگر می‌توانند باعث افزایش سطح SGPT شوند. قبل از آزمایش، حتماً پزشک خود را از داروهایی که مصرف می‌کنید آگاه کنید.
رژیم غذایی سالم: مصرف غذاهای چرب یا پرکالری می‌تواند بر نتایج آزمایش تأثیر بگذارد. بهتر است چند روز قبل از آزمایش، از غذاهای سالم و متعادل استفاده کنید.
عدم انجام ورزش سنگین: فعالیت‌های بدنی شدید یا ورزش‌های سنگین قبل از آزمایش می‌توانند باعث افزایش سطح آنزیم‌ها، از جمله SGPT، شوند.
زمان مناسب برای آزمایش: بهترین زمان برای انجام آزمایش، به‌ویژه آزمایش‌های آنزیمی مانند SGPT، صبح زود است. در این زمان سطح آنزیم‌ها ثابت‌تر است و نتایج دقیق‌تری به دست می‌آید.
رعایت شرایط بارداری: در دوران بارداری، تغییرات هورمونی می‌تواند تأثیری بر سطح SGPT داشته باشد. اگر باردار هستید، حتماً این موضوع را با پزشک خود در میان بگذارید.
مشاوره پزشکی پس از آزمایش: اگر نتایج آزمایش SGPT شما غیرطبیعی بود، ضروری است که به پزشک مراجعه کرده و بررسی‌های بیشتر انجام دهید. پزشک می‌تواند علت افزایش سطح SGPT را بررسی کرده و درمان مناسب را تجویز کند.