عفونت مجاری ادراری (UTI) و آزمایش‌های رایج تشخیصی

عفونت مجاری ادراری (UTI) یکی از شایع‌ترین انواع عفونت‌های باکتریایی است که در سیستم ادراری رخ می‌دهد. این عفونت می‌تواند در هر بخشی از دستگاه ادراری شامل کلیه‌ها، حالب‌ها، مثانه و مجرای ادراری ایجاد شود. عفونت‌های ادراری معمولاً بر اثر ورود باکتری‌ها از ناحیه مقعد یا پوست اطراف به مجرای ادرار اتفاق می‌افتند. زنان به دلیل کوتاه‌تر بودن مجرای ادراری نسبت به مردان، بیشتر در معرض ابتلا به این عفونت هستند. از مهم‌ترین علائم این بیماری می‌توان به احساس سوزش هنگام ادرار، تکرر ادرار، درد در ناحیه لگن و ادرار کدر اشاره کرد.

عفونت مجاری ادراری (UTI) می‌تواند در هر سنی رخ دهد. علت اصلی آن رشد باکتری‌ها در دستگاه ادراری است که در اثر عوامل مختلفی مانند عدم رعایت بهداشت، کمبود آب بدن و دیابت ایجاد می‌شود. برای جلوگیری از این بیماری، مصرف مایعات کافی، رعایت بهداشت فردی و اجتناب از عوامل تحریک‌کننده بسیار اهمیت دارد.

آموزش رایگان ترجمه جواب آزمایش بصورت کامل و تکمیلی

علل ایجاد عفونت مجاری ادراری (UTI)

عفونت ادراری اغلب به دلیل تکثیر بیش از حد باکتری‌های موجود در دستگاه ادراری ایجاد می‌شود. رایج‌ترین علت این عفونت، باکتری اشریشیا کلی (E. coli) است که معمولاً در روده زندگی می‌کند اما ممکن است از طریق مجرای ادراری وارد مثانه شود. سایر عوامل موثر در ایجاد UTI عبارتند از:

• عدم رعایت بهداشت فردی: عدم تمیز کردن صحیح ناحیه تناسلی پس از دفع ادرار یا مدفوع، خطر ورود باکتری‌ها به مجرای ادرار را افزایش می‌دهد.
• نگه داشتن ادرار به مدت طولانی: این عادت باعث افزایش رشد باکتری‌ها در مثانه می‌شود.
• کمبود آب بدن: مصرف ناکافی مایعات باعث کاهش دفعات ادرار شده و امکان شستشوی طبیعی مجرای ادراری را کاهش می‌دهد.
• رابطه جنسی محافظت‌نشده: می‌تواند احتمال انتقال باکتری‌ها به مجرای ادراری را افزایش دهد.
• استفاده از محصولات تحریک‌کننده: برخی از محصولات بهداشتی مانند اسپری‌های معطر و صابون‌های قوی ممکن است تعادل طبیعی باکتری‌ها در ناحیه تناسلی را برهم بزنند.
• دیابت و بیماری‌های مزمن: ضعف سیستم ایمنی در بیماران دیابتی احتمال ابتلا به عفونت‌های ادراری را افزایش می‌دهد.

روش‌های پیشگیری از عفونت مجاری ادراری

با رعایت برخی اصول بهداشتی و سبک زندگی سالم، می‌توان از بروز عفونت‌های ادراری جلوگیری کرد. راهکارهای موثر برای پیشگیری از UTI عبارتند از:

• افزایش مصرف مایعات: نوشیدن آب کافی باعث می‌شود که دستگاه ادراری مرتب تخلیه شود و باکتری‌ها فرصت رشد نداشته باشند.
• رعایت بهداشت شخصی: پس از استفاده از توالت، باید ناحیه تناسلی را از جلو به عقب تمیز کرد تا از انتقال باکتری‌ها از ناحیه مقعد به مجرای ادراری جلوگیری شود.
• تخلیه کامل مثانه: بهتر است پس از احساس نیاز به دفع ادرار، مثانه به طور کامل تخلیه شود و از نگه داشتن طولانی‌مدت ادرار پرهیز شود.
• اجتناب از مصرف محصولات شیمیایی تحریک‌کننده: اسپری‌های معطر، دوش‌های واژینال و صابون‌های قوی می‌توانند تعادل باکتریایی ناحیه تناسلی را مختل کنند.
• پوشیدن لباس‌های مناسب: استفاده از لباس‌های زیر نخی و گشاد، محیطی خشک و خنک ایجاد کرده و از رشد باکتری‌ها جلوگیری می‌کند.
• ادرار کردن پس از رابطه جنسی: این کار به دفع باکتری‌های احتمالی که ممکن است وارد مجرای ادراری شده باشند، کمک می‌کند.
• مصرف مکمل‌های پروبیوتیک و کرن‌بری: تحقیقات نشان داده‌اند که برخی از پروبیوتیک‌ها و عصاره کرن‌بری می‌توانند رشد باکتری‌های مضر را کاهش دهند.

آزمایش‌های رایج تشخیصی برای عفونت مجاری ادراری

تشخیص دقیق عفونت ادراری با انجام آزمایش‌های پزشکی امکان‌پذیر است. پزشک ممکن است برای تأیید UTI، آزمایش‌های زیر را تجویز کند:

۱. آزمایش آنالیز ادرار (Urinalysis)

این آزمایش برای بررسی وجود گلبول‌های سفید، گلبول‌های قرمز و باکتری‌ها در ادرار انجام می‌شود. بالا بودن تعداد گلبول‌های سفید نشان‌دهنده وجود عفونت در مجاری ادراری است.

۲. کشت ادرار (Urine Culture)

در صورتی که آنالیز ادرار وجود عفونت را نشان دهد، پزشک ممکن است کشت ادرار را تجویز کند. این آزمایش نوع باکتری عامل عفونت را مشخص کرده و به پزشک کمک می‌کند تا بهترین آنتی‌بیوتیک را برای درمان تجویز کند.

۳. آزمایش نیتریت و لکوسیت استراز

باکتری‌های مسبب UTI معمولاً نیتریت تولید می‌کنند. بنابراین، اگر تست نیتریت مثبت باشد، احتمال وجود عفونت بالاست. همچنین، لکوسیت استراز نشان‌دهنده حضور گلبول‌های سفید در ادرار است که نشانه دیگری از عفونت محسوب می‌شود.

۴. تصویربرداری پزشکی (سونوگرافی یا سی‌تی‌اسکن)

در موارد شدید یا عفونت‌های مکرر، پزشک ممکن است برای بررسی مشکلات ساختاری کلیه‌ها یا مثانه، سونوگرافی یا سی‌تی‌اسکن تجویز کند.

۵. سیستوسکوپی

در مواردی که بیمار به عفونت‌های ادراری مزمن دچار باشد، پزشک ممکن است سیستوسکوپی انجام دهد. در این روش، یک لوله نازک و مجهز به دوربین وارد مجرای ادراری شده تا داخل مثانه بررسی شود.

هنگ بروز علائم، انجام آزمایش‌هایی مانند آزمایش ادرار، کشت ادرار و آزمایش نیتریت می‌تواند به تشخیص سریع کمک کند. درمان زود هنگام UTI از بروز مشکلات جدی‌تر جلوگیری می‌کند، بنابراین در صورت مشاهده علائم، مراجعه به پزشک ضروری است.

مشاوره و نمونه گیری در منزل در تبریز : 0414148