تنبلی تخمدان، یا به اصطلاح علمی آن اولیگومنوره (Oligomenorrhea)، یک اختلال رایج در عملکرد تخمدان ها است. این اختلال باعث می شود که چرخه قاعدگی فرد نامنظم شود و وقفه های طولانی بین قاعدگی ها پیش بیاید.
برخی از علل کلی این بیماری ،سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) میباشد از شایع ترین علائم آن کاهش وزن شدید یا چاقی شدید، استرس شدید روحی و جسمی، بیماری های تیروئید، مصرف بعضی داروها ،برخی عوامل ژنتیکی میتوان یاد برد.
علائم کلی تنبلی تخمدان شامل وقفه های طولانی بین قاعدگی ها (بیشتر از 35-45 روز)، کاهش تعداد دوره های قاعدگی در سال و خونریزی قاعدگی کم یا سبک است.
درمان این اختلال بستگی به علت آن دارد و می تواند شامل تغییر سبک زندگی، مصرف داروها یا حتی درمان های هورمونی باشد. در صورت بروز چنین مشکلی باید حتما با پزشک متخصص زنان مشورت کرد.
آشنایی با چکاپ رایج سلامت رو آزمایش های آن
علائم رایج جهت تشخیص تنبلی تخمدان
علائم کلی و رایج تنبلی تخمدان عبارتند از:
1. اختلال در چرخه قاعدگی:
– قاعدگی نامنظم (پریود‌های طولانی تر یا کوتاه‌تر از حد معمول)
– نداشتن قاعدگی (آمنوره)
– قاعدگی‌های سخت و دردناک
2. اختلال در باروری:
– مشکل در باردار شدن
– افزایش احتمال سقط
3. علائم هورمونی:
– افزایش وزن و چاقی
– ریزش مو و افزایش رشد موهای زائد
– آکنه و مشکلات پوستی
– افسردگی و تغییرات خلق و خو
4. علائم متابولیکی:
– افزایش قند خون و مقاومت به انسولین (دیابت نوع 2)
– افزایش چربی‌های خون (هیپرلیپیدمی)
– فشار خون دیاستولیک بالا
این علائم می‌توانند فردی و متفاوت باشند و معمولاً به صورت ترکیبی در بیماران مشاهده می‌شوند. تشخیص نهایی تنبلی تخمدان باید توسط متخصص زنان و زایمان انجام شود.
آزمایش های رایج برای شناسایی تنبلی تخمدان در بانوان
برای شناسایی تنبلی تخمدان، آزمایش‌های رایج و متداول عبارتند از:
1. آزمایش‌های خونی:
– اندازه‌گیری سطح هورمون‌های جنسی:
– FSH (هورمون محرک فولیکول)
– LH (هورمون لوتئینه کننده)
– استروژن
– پروژسترون
– تستوسترون
– اندازه‌گیری آندروژن‌ها:
– DHEA-S (دهیدروآندروسترون سولفات)
– تستوسترون
2. سونوگرافی تخمدان‌ها:
– بررسی اندازه، ظاهر و تعداد فولیکول‌ها در تخمدان‌ها
– تشخیص احتمالی سندرم تخمدان پلی‌کیستیک (PCOS)
3. آزمایش‌های تکمیلی:
– تست تحریک GnRH (هورمون آزادکننده گناد)
– ارزیابی عملکرد هیپوفیز
– سنجش هورمون آنتی‌مولرین (AMH) شاخصی برای ارزیابی ذخیره تخمدانی
این آزمایش‌ها به طور ترکیبی توسط پزشک متخصص زنان و زایمان مورد استفاده قرار می‌گیرند تا تنبلی تخمدان را در مراحل اولیه تشخیص داده و درمان مناسب را شروع کنند. هر یک از این آزمایش‌ها نقش خاصی در ارزیابی وضعیت تخمدان‌ها دارند.
عوامل تاثیر گذار در تنبلی تخمدان
عوامل دیگری هم می‌توانند باعث بیماری فوق یا اولیگومنوره شوند:
- 1. سن: با افزایش سن، ویژه در رویدادهای مهم مثل پیش از یائسگی، احتمال تنبلی تخمدان بیشتر می‌شود.
- 2. استرس شدید: استرس روانی و جسمی می‌تواند مکانیسم های هورمونی بدن را مختل کرده و باعث تنبلی تخمدان شود.
- 3. ورزش شدید: ورزش های سنگین و طولانی مدت به ویژه در ورزشکاران حرفه ای می‌تواند باعث اختلال در چرخه قاعدگی شود.
- 4. سوء تغذیه: کم خوری شدید، رژیم های غذایی نامناسب و کمبود تغذیه ای می‌تواند منجر به اختلال در عملکرد تخمدان ها شود.
- 5. بیماری‌های مزمن: برخی بیماری‌های مزمن از جمله دیابت، بیماری‌های تیروئید و پرولاکتینوما می‌توانند در بروز تنبلی تخمدان نقش داشته باشند.
- 6. داروها: برخی داروها مانند داروهای ضد افسردگی و داروهای ضد تشنج می‌توانند به طور موقت باعث اختلال در چرخه قاعدگی شوند.
در صورت مشاهده هر یک از این عوامل، بررسی و درمان به موقع آن ضروری است.
عوارض تنبلی تخمدان چیست؟
تنبلی تخمدان یا اولیگومنوره می‌تواند عوارض مختلفی داشته باشد:
- 1. ناباروری: تنبلی تخمدان می‌تواند منجر به تخمک‌گذاری نامنظم یا عدم تخمک‌گذاری شود که یکی از علل اصلی ناباروری است.
- 2. سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS): تنبلی تخمدان اغلب با سندرم تخمدان پلی کیستیک همراه است که خود عوارض متعددی دارد.
- 3. افزایش خطر بیماری‌های قلبی-عروقی: تنبلی تخمدان می‌تواند باعث افزایش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی-عروقی مثل فشار خون بالا و دیابت شود.
- 4. اختلالات متابولیکی: تنبلی تخمدان می‌تواند منجر به اختلال در متابولیسم بدن، افزایش چربی خون و چاقی شود.
- 5. افسردگی و اضطراب: تنامنظمی قاعدگی و مشکلات ناشی از آن می‌تواند بر سلامت روانی فرد تاثیر بگذارد.
- 6. افزایش خطر سرطان: در صورت عدم درمان، تنبلی تخمدان ممکن است افزایش خطر برخی سرطان‌ها مانند سرطان رحم را به دنبال داشته باشد.
- بنابراین شناسایی و درمان به موقع تنبلی تخمدان بسیار مهم است تا از بروز این عوارض پیشگیری شود.
ما چگونه می‌توانیم تنبلی تخمدان را در مراحل اولیه تشخیص دهیم؟
برای تشخیص تنبلی تخمدان در مراحل اولیه، میتوان از موارد زیر استفاده کرد:
1. بررسی تاریخچه قاعدگی:
– مشاهده وجود اختلال در چرخه قاعدگی مانند قاعدگی نامنظم، دیر رسیدن یا نداشتن قاعدگی
2. آزمایش‌های خونی:
– سنجش هورمون‌های جنسی مانند FSH، LH، استروژن و پروژسترون
– اندازه‌گیری آندروژن‌ها مثل تستوسترون و DHEA-S
3. سونوگرافی تخمدان‌ها:
– بررسی اندازه، ظاهر و تعداد فولیکول‌ها در تخمدان‌ها
– تشخیص احتمالی سندرم تخمدان پلی‌کیستیک (PCOS)
4. آزمایش‌های تکمیلی:
– تست تحریک GnRH برای ارزیابی کارکرد هیپوفیز
– سنجش آنتی‌مولرین هورمون (AMH) به عنوان شاخص ذخیره تخمدانی
این روش‌ها به صورت ترکیبی و توسط پزشک متخصص مورد بررسی قرار می‌گیرد تا تشخیص این بیماری در مراحل اولیه انجام شود. این امر اهمیت زیادی در درمان به موقع و موفقیت‌آمیز دارد.
آزمایش پاپ اسمیر چیست و چرا باید انجام گیرد.
روش های درمانی اقدامات رایج برای درمان تنبلی تخمدان
برای درمان تنبلی تخمدان (اولیگومنوره) میتوان اقدامات متعددی را انجام داد:
1. درمان داروئی:
– داروهای تحریک کننده تخمک‌گذاری مانند کلومیفن سیترات یا لتروزول
– قرص‌های ترکیبی هورمونی برای تنظیم چرخه قاعدگی
– داروهایی برای درمان زمینه‌های بیماری مانند متفورمین برای PCOS
2. تغییرات سبک زندگی:
– افزایش وزن در افراد دارای اضافه وزن
– کاهش وزن در افراد چاق
– انجام فعالیت‌های ورزشی منظم و متعادل
– کاهش استرس
3. روشهای کمک باروری:
– استفاده از داروهای تحریک کننده تخمک‌گذاری در صورت ناباروری
– لقاح مصنوعی
– لقاح داخل رحمی
4. اقدامات جراحی:
– در مواردی که درمان‌های دارویی موثر نباشند، اقدامات جراحی مانند درمان لاپاراسکوپیک تخمدان ها یا کاتر کردن تخمدان‌ها انجام می‌شود.
انتخاب هر یک از این روش‌ها به تشخیص علت تنبلی تخمدان و شرایط فردی بیمار بستگی دارد. پزشک متخصص در این زمینه بهترین راهنما خواهد بود.
نحوه تشخیص تنبلی تخمدان و سندرم تخمدان پلی‌کیستیک (PCOS)
تنبلی تخمدان و سندرم تخمدان پلی‌کیستیک (PCOS) دو مفهوم مرتبط اما متفاوت هستند تنبلی تخمدان (Ovarian Hypoactivity) به کاهش فعالیت و عملکرد طبیعی تخمدان‌ها اشاره دارد و می‌تواند به دلایل مختلف مانند اختلال در محور هیپوتالاموس-هیپوفیز-تخمدان، بیماری‌های دیگر یا ژنتیک ایجاد شود که علائم اصلی آن شامل اختلال در چرخه قاعدگی و مشکلات باروری است.
سندرم تخمدان پلی‌کیستیک (PCOS) یک اختلال متابولیک-اندوکرین شایع در زنان است به دلیل اختلال در تنظیم هورمون‌ها ایجاد می‌شود علائم اصلی آن شامل اختلال در چرخه قاعدگی، افزایش آندروژن‌ها و تصویر سونوگرافی تخمدان‌های پلی‌کیستیک است PCOS با مقاومت به انسولین، چاقی و عوارض متابولیکی همراه است بنابراین PCOS یک زیرمجموعه از تنبلی تخمدان است که علائم و عوارض متابولیکی خاصی دارد. تشخیص دقیق توسط پزشک متخصص صورت می‌گیرد.
در کل برای تشخیص و درمان این بیماری نیاز به آزمایش خون و چکاپ در یک آزمایشگاه مجهز میباشد که از طرف پزشک میبایست تجویز گرد.
مشاوره در تبریز در مورد آزمایش تنبلی تخمدان 0414148
بدون دیدگاه