فشار سیستولیک که به آن فشار سیستولی نیز گفته می شود، عدد بالایی در اندازه گیری فشار خون است و نشان می دهد که قلب در هنگام انقباض و پمپاژ خون چه فشاری به دیواره سرخرگ ها وارد می کند. زمانی که قلب منقبض می شود، خون با قدرت به رگ ها فرستاده می شود و فشار ایجاد شده در این لحظه همان فشار سیستولیک است. این شاخص یکی از مهم ترین پارامترهای تعیین وضعیت سلامت قلب و عروق محسوب می شود.
فشار سیستولیک شاخصی حیاتی برای بررسی سلامت قلب و عروق است. محدوده نرمال آن بین 90 تا 120 میلی متر جیوه قرار دارد و اندازه گیری منظم آن برای پیشگیری از بیماری های قلبی و عروقی ضروری است. شناخت علائم فشار خون بالا یا پایین، رعایت سبک زندگی سالم و مشاوره با پزشک در صورت مشاهده اعداد غیر طبیعی، نقش مهمی در حفظ سلامت عمومی بدن دارد.
راهنمای کامل پایین آوردن فشار خون بالا فوری و بصورت سریع
اهمیت فشار سیستولیک در سلامت قلب و عروق
کنترل فشار سیستولیک اهمیت زیادی دارد، زیرا افزایش یا کاهش غیر طبیعی آن می تواند به مشکلات جدی مانند سکته قلبی، سکته مغزی و آسیب به کلیه ها منجر شود. اگر عدد فشار سیستولیک برای مدت طولانی بالا باشد، نشان دهنده این است که قلب برای پمپاژ خون باید سخت تر کار کند و این وضعیت فشار زیادی به عروق وارد می کند. از طرف دیگر، فشار سیستولیک بسیار پایین می تواند منجر به سرگیجه، ضعف و حتی بیهوشی شود.
رنج نرمال فشار سیستولیک چقدر است؟
براساس دستورالعمل های پزشکی معتبر، محدوده نرمال فشار سیستولیک معمولا بین 90 تا 120 میلی متر جیوه در نظر گرفته می شود.
- فشار سیستولیک کمتر از 90 میلی متر جیوه به عنوان فشار خون پایین یا هیپوتانسیون شناخته می شود.
- فشار سیستولیک بین 90 تا 120 محدوده نرمال است و نشان دهنده سلامت عمومی سیستم قلبی عروقی است.
- فشار سیستولیک بین 120 تا 129 به عنوان فشار خون مرزی یا افزایش یافته در نظر گرفته می شود و نیازمند تغییر سبک زندگی برای پیشگیری از پیشرفت به سمت فشار خون بالا است.
- فشار سیستولیک 130 تا 139 مرحله اول فشار خون بالا محسوب می شود.
- فشار سیستولیک بیشتر از 140 مرحله دوم فشار خون بالا است و نیاز به ارزیابی و درمان پزشکی جدی دارد.
دلایل بالا رفتن فشار سیستولیک
عوامل متعددی باعث افزایش فشار سیستولیک می شوند. از مهم ترین دلایل می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- افزایش سن و کاهش انعطاف پذیری عروق
- چاقی و اضافه وزن
- مصرف زیاد نمک و غذاهای پرچرب
- استرس و اضطراب مزمن
- بی تحرکی و کمبود فعالیت بدنی
- مصرف دخانیات و الکل
- بیماری های زمینه ای مانند دیابت یا بیماری های کلیوی
علائم فشار سیستولیک بالا
بسیاری از افراد با فشار خون بالا هیچ علامتی ندارند و به همین دلیل به فشار خون بالا بیماری خاموش گفته می شود. با این حال در برخی موارد علائم زیر ممکن است مشاهده شود:
- سردرد مداوم
- سرگیجه و تاری دید
- تپش قلب یا احساس ضربان قوی در سر
- خستگی زودرس
- خونریزی بینی در موارد شدید
علل فشار سیستولیک پایین و علائم آن
فشار سیستولیک پایین نیز می تواند مشکلات خاص خود را ایجاد کند. این وضعیت معمولا با علائمی مانند ضعف، سردی اندام ها، تعریق بیش از حد، سرگیجه و حتی غش کردن همراه است. از دلایل فشار سیستولیک پایین می توان به کم آبی بدن، خونریزی داخلی، مشکلات قلبی، کمبود تغذیه یا مصرف برخی داروها اشاره کرد.
فشار خون دیاستولیک بالا چیست؟
نحوه اندازه گیری فشار سیستولیک
برای اندازه گیری فشار سیستولیک از دستگاه فشارسنج استفاده می شود. این دستگاه می تواند به صورت دستی (جیوه ای یا عقربه ای) یا دیجیتالی باشد. مراحل اندازه گیری به شرح زیر است:
- فرد باید چند دقیقه در حالت نشسته استراحت کند و بازوی او هم سطح قلب قرار گیرد.
- بازوبند فشارسنج دور بازو بسته می شود.
- در فشارسنج دستی، پزشک یا کاربر با پمپ کردن هوا، رگ را فشرده کرده و سپس به آرامی فشار را کاهش می دهد تا اولین صدای ضربان قلب شنیده شود. این عدد، فشار سیستولیک است.
- در فشارسنج دیجیتال، دستگاه به صورت خودکار فشار را اندازه گیری کرده و عدد سیستولیک را به وضوح نشان می دهد.
اهمیت اندازه گیری منظم فشار خون
اندازه گیری مرتب فشار خون به ویژه در افراد بالای 40 سال، کسانی که سابقه خانوادگی فشار خون بالا دارند یا مبتلا به بیماری های زمینه ای مانند دیابت هستند ضروری است. پایش منظم فشار سیستولیک کمک می کند تا هرگونه تغییر غیر طبیعی به سرعت شناسایی و اقدامات پیشگیرانه یا درمانی به موقع انجام شود.
راهکارهای کنترل فشار سیستولیک بالا
- کاهش مصرف نمک و پرهیز از غذاهای فرآوری شده
- حفظ وزن مناسب از طریق رژیم غذایی سالم و ورزش
- فعالیت بدنی منظم مانند پیاده روی حداقل 30 دقیقه در روز
- کاهش استرس با روش هایی مثل مدیتیشن یا یوگا
- قطع مصرف دخانیات و الکل
- پیروی از دستورات پزشک و مصرف دارو در صورت نیاز
آیا فشار سیستولیک تنها شاخص مهم فشار خون است؟
خیر. فشار خون از دو عدد تشکیل شده است: فشار سیستولیک (عدد بالا) و فشار دیاستولیک (عدد پایین). هر دو شاخص در ارزیابی سلامت قلب و عروق اهمیت دارند. فشار دیاستولیک زمانی اندازه گیری می شود که قلب در حالت استراحت بین ضربان ها قرار دارد.
مشاوره و انجام آزمایش در آزمایشگاه صدر تبریز : 0414148
خونگیری در منزل در تبریز
بدون دیدگاه